Ηλεκτρικά με 25 km/h όριο: Ελευθερία κίνησης ή κενό ασφάλειας;
Το όριο των 25 kχλμ/ώρα θεσπίστηκε ώστε να διαχωρίζει τα ελαφρά ηλεκτρικά οχήματα (e-scooters, e-bikes, μικρά ηλεκτρικά scooter) από τα δίκυκλα που θεωρούνται μηχανοκίνητα οχήματα και απαιτούν άδεια οδήγησης
Τα ποδήλατα πάνε πάνω από 25χλμ/ώρα και δεν χρειάζονται δίπλωμα.
Το όριο των 25χλμ/ώρα ενισχύει την αστική κινητικότητα.
Είναι κατά της οδικής ασφάλειας όμως να οδηγείς σε δρόμο χωρίς δίπλωμα.
Τι είναι οδήγηση και τι απλά μετακίνηση τελικά;
Τα ποδήλατα πάνε πάνω από 25χλμ/ώρα και δεν χρειάζονται δίπλωμα
Το όριο των 25 kχλμ/ώρα θεσπίστηκε ώστε να διαχωρίζει τα ελαφρά ηλεκτρικά οχήματα (e-scooters, e-bikes, μικρά ηλεκτρικά scooter) από τα δίκυκλα που θεωρούνται μηχανοκίνητα οχήματα και απαιτούν άδεια οδήγησης. Η λογική είναι απλή: ό,τι κινείται με παρόμοια ταχύτητα με ένα ποδήλατο, μπορεί να υπόκειται στους ίδιους κανόνες. Με αυτόν τον τρόπο, εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες αποκτούν πρόσβαση σε ένα μέσο μετακίνησης χωρίς δίπλωμα, τέλη ή υψηλό κόστος συντήρησης. Η φιλοσοφία του μέτρου είναι η προσβασιμότητα — να μπορούν όλοι, ανεξαρτήτως ηλικίας ή εισοδήματος, να κινούνται με ασφάλεια και οικονομία μέσα στην πόλη.
Το όριο των 25χλμ/ώρα ενισχύει την αστική κινητικότητα
Οι υποστηρικτές του μέτρου υπογραμμίζουν ότι το όριο των 25 χλμ/ώρα ενισχύει την αστική κινητικότητα χωρίς να επιβαρύνει το οδικό δίκτυο. Θεωρούν ότι τα ηλεκτρικά οχήματα χαμηλής ταχύτητας αποτελούν οικολογική και κοινωνικά δίκαιη λύση απέναντι στο κυκλοφοριακό και στην ακρίβεια των καυσίμων. Επίσης, η εμπειρία από την Ευρώπη δείχνει πως τα συγκεκριμένα οχήματα εντάσσονται αρμονικά στην καθημερινή κυκλοφορία όταν υπάρχουν υποδομές — όπως ποδηλατόδρομοι ή χαμηλής ταχύτητας ζώνες. Για πολλούς, το να απαιτείται δίπλωμα οδήγησης για ένα scooter 25 χλμ/ώρα θα λειτουργούσε αποτρεπτικά, ιδίως για νέους, φοιτητές ή εργαζομένους που απλώς αναζητούν έναν γρήγορο και οικονομικό τρόπο μετακίνησης. Σημειώνουν, τέλος, ότι η ταχύτητα δεν είναι από μόνη της δείκτης επικινδυνότητας, αφού τα ατυχήματα συνδέονται περισσότερο με τη συμπεριφορά και τις υποδομές, παρά με τα χιλιόμετρα.
Είναι κατά της οδικής ασφάλειας όμως να οδηγείς σε δρόμο χωρίς δίπλωμα
Από την άλλη πλευρά, οι επικριτές της ρύθμισης υποστηρίζουν ότι το να κινείται κάποιος σε δρόμο με αυτοκίνητα και λεωφορεία χωρίς να έχει καν στοιχειώδη οδηγική εκπαίδευση είναι αντιφατικό με την έννοια της οδικής ασφάλειας. Θεωρούν ότι η εξαίρεση των 25 χλμ/ώρα δημιουργεί “γκρίζα ζώνη” ευθύνης: χωρίς δίπλωμα, χωρίς υποχρεωτική ασφάλιση, χωρίς τεχνικό έλεγχο, αλλά με δυνατότητα να κυκλοφορεί σε δημόσιο δρόμο. Επιπλέον, επισημαίνουν ότι τα ηλεκτρικά scooter και τα μικρά οχήματα αυτής της κατηγορίας έχουν διαφορετική μάζα, φρένα και επιτάχυνση από τα ποδήλατα, άρα δεν μπορούν να αντιμετωπίζονται το ίδιο νομικά. Το επιχείρημά τους βασίζεται στην αρχή ότι ο δρόμος προϋποθέτει ευθύνη, και η εκπαίδευση δεν είναι εμπόδιο αλλά εχέγγυο. Σε αρκετές περιπτώσεις, άλλωστε, έχουν καταγραφεί παρεμβάσεις στα limiter ταχύτητας, που ανεβάζουν την τελική πέρα από τα 25 χλμ/ώρα, θολώνοντας ακόμα περισσότερο τα όρια νομιμότητας.
Τι είναι οδήγηση και τι απλά μετακίνηση τελικά;
Η συζήτηση για τα 25 χλμ/ώρα δεν είναι μόνο τεχνική. Είναι πολιτισμική και θεσμική: τι θεωρούμε «οδήγηση» και τι απλώς «μετακίνηση». Για κάποιους, η ύπαρξη αυτών των οχημάτων χωρίς δίπλωμα σημαίνει ελευθερία και δημοκρατικοποίηση της κινητικότητας. Για άλλους, σημαίνει παράκαμψη των κανόνων που διασφαλίζουν την ασφάλεια όλων. Ίσως η λύση να βρίσκεται κάπου στη μέση: σε μια μικρή πιστοποίηση γνώσεων, αντί πλήρους άδειας οδήγησης. Μέχρι να υπάρξει θεσμική απάντηση, οι δύο πλευρές θα συνεχίσουν να συνυπάρχουν στους ίδιους δρόμους .
