Οι μοτοσικλέτες πλέον γίνονται όλο και πιο γρήγορες, όλο και πιο εξεζητημένες, μέρα με τη μέρα. Στο κείμενο που ακολουθεί, θα προσπαθήσουμε να σας δώσουμε μια συνοπτική επεξήγηση των διαφόρων ρυθμίσεων που ενδέχεται να συναντήσετε και (γιατί όχι) να δοκιμάσετε στη μοτοσικλέτα σας.
Προφόρτιση ελατηρίου, υδραυλικές ρυθμίσεις, συμπίεση και επαναφορά, δεν είναι πλέον όροι που περιορίζονται στον ειδικό Τύπο. Στις μέρες μας, τους ακούμε και τους διαβάζουμε σχεδόν καθημερινά, ακόμα και σε κείμενα τα οποία αφορούν νορμάλ μοτοσικλέτες δρόμου. Είναι προφανές ότι οι αυξημένες επιδόσεις των κινητήρων, καθώς και οι εξελιγμένες γόμες των ελαστικών, χρειάζονται καλύτερες αναρτήσεις έτσι ώστε να μπορέσουν να αντεπεξέλθουν ακόμα και σε μοτοσικλέτες χαμηλού τεχνολογικού επιπέδου. Το αποτέλεσμα είναι ότι ακόμα και αν δεν είστε επαγγελματίες ή έστω ερασιτέχνες αγωνιζόμενοι, ακόμα και αν δεν περνάτε ούτε καν έξω από την πίστα, υπάρχει πιθανότητα να βρεθείτε αντιμέτωποι με ρυθμίσεις αναρτήσεων, οι οποίες πλέον είναι πιο πολύπλοκες από ποτέ. Το μόνο που μπορείτε να κάνετε, λοιπόν, είναι να βαδίζετε ένα-ένα βήμα τη φορά και πάντα να εφαρμόζετε απλή λογική. Οταν φεύγουν από τις εκθέσεις των αντιπροσώπων, όλες ανεξαιρέτως οι μοτοσικλέτες έχουν τις αναρτήσεις τους ρυθμισμένες στα στάνταρ του κατασκευαστή. Αυτά συνήθως προσφέρουν ένα καλό "μείγμα" άνεσης και ελέγχου, κάτω βέβαια από τυπικές συνθήκες οδήγησης δρόμου. Οι ρυθμίσεις επιτρέπουν στον αναβάτη να προσαρμόσει τις επιδόσεις της ανάρτησής του έτσι ώστε να ικανοποιήσει τις δικές του ανάγκες και επιθυμίες. Αν τώρα αποφασίσετε να μπείτε και εσείς στη διαδικασία ρύθμισης των αναρτήσεών σας, να θυμάστε ότι πριν ξεκινήσετε, θα πρέπει να σημειώσετε σε ένα χαρτί τις αρχικές ρυθμίσεις του κατασκευαστή και έπειτα να καταγράφετε οποιαδήποτε αλλαγή κάνετε, έτσι ώστε να μην χάσετε τον μπούσουλα, αν χρειαστεί να τις επαναφέρετε. Πάνω απ' όλα, όμως, αυτό που θα πρέπει να θυμάστε, είναι ότι επιβάλλεται να κάνετε μία αλλαγή κάθε φορά και όχι πολλές μαζί. Οι πολλές ρυθμίσεις μαζί φέρουν διαφορετικά αποτελέσματα και καθιστούν αδύνατη τη δημιουργία πορίσματος σχετικά με τη λειτουργία της ανάρτησης.
Υδραυλικά συστήματα αναρτήσεων
Αυτά τα συστήματα μπορεί ναι μεν να είναι τεχνολογικά ανεπτυγμένα, αλλά παρ' όλα αυτά παρέχουν πάντα τρεις βασικές ρυθμίσεις: προφόρτιση ελατηρίου, απόσβεση συμπίεσης και απόσβεση επαναφοράς. Σε τεχνολογικά ανεπτυγμένες κατασκευές, το πιρούνι αλλά και το ψαλίδι θα προσφέρουν και τις τρεις αυτές ρυθμίσεις, ενώ η καθεμία τους έχει επίδραση τόσο στη δυναμική της μοτοσικλέτας όσο και στην άνεση των αναβατών. Οι συγκεκριμένες ρυθμίσεις είναι σχετικά εύκολο να γίνουν ακόμα και από κάποιον με ελάχιστη εμπειρία στα μηχανολογικά, ενώ απαιτούν απλά εργαλεία και ελάχιστο χρόνο. Αυτό το οποίο είναι κάπως δύσκολο, είναι να ξέρει κανείς ακριβώς τι κάνει όταν "παίζει" με τις ρυθμίσεις. Βασικά, ισχύει για όλες τους, ο ίδιος κανόνας: βιδώνεις για να αυξήσεις την επίδραση και ξεβιδώνεις για να μειώσεις την επίδραση. Οι υδραυλικές ρυθμίσεις προφόρτισης ελατηρίου είναι επίσης σχετικά απλές: βιδώνεις για να κάνεις το ελατήριο σκληρότερο και ξεβιδώνεις για να το κάνεις μαλακότερο. Απλό!
Δυστυχώς, όμως, ό,τι κατεβαίνει, ανεβαίνει, και για κάθε δράση υπάρχει μία αντίδραση, οπότε αν πιέσετε ένα ελατήριο, αυτό κάποια στιγμή θα ανακάμψει καθιστώντας τον έλεγχο της μοτοσικλέτας δύσκολη υπόθεση. Εδώ, έρχονται να σώσουν την κατάσταση οι αποσβεστήρες, γνωστοί και ως αμορτισέρ, οι οποίοι υπάρχουν στο πιρούνι και στο ψαλίδι και περιέχουν λάδι.
Η ροή του λαδιού μέσα στο αμορτισέρ κατευθύνεται αναγκαστικά μέσα από τρύπες συγκεκριμένης διαμέτρου, αποσβένοντας κατά αυτόν τον τρόπο την αναπήδηση του ελατηρίου σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό (ανάλογα με την τρύπα) - αυτή είναι η απόσβεση επαναφοράς. Στα απλά συστήματα αναρτήσεων, οι τρύπες αυτές έχουν συγκεκριμένη διάμετρο, ενώ σε πιο… σοφιστικέ συστήματα, έχουν μεταβαλλόμενη διάμετρο, επιτυγχάνοντας έτσι μεγαλύτερη ή μικρότερη απόσβεση.
Από την άλλη μεριά, ρυθμίζοντας την απόσβεση συμπίεσης, μεταβάλετε τη συμπεριφορά της ανάρτησης κατά τη συμπίεσή της. Με λίγα λόγια, βιδώνετε το ρυθμιστή για να κάνετε την ανάρτηση να συμπιέζεται πιο αργά και ξεβιδώνετε για το αντίθετο. Η ιδανική ρύθμιση μιας ανάρτησης είναι πάντα ένας συμβιβασμός μεταξύ της στιβαρότητας και της άνεσης. Οι πολύ μαλακές αναρτήσεις έχουν την τάση να "τερματίζουν", ενώ οι πολύ σκληρές μειώνουν την άνεση και καθιστούν τον έλεγχο δύσκολο σε ανώμαλες επιφάνειες.
Τέτοιες ρυθμίσεις δεν είναι απαραίτητο να γίνουν από κάποιον εξειδικευμένο μηχανικό, καθώς μπορείτε να τις κάνετε και μόνοι σας (άλλωστε, αυτός είναι και ο απώτερος σκοπός αυτού του θέματος). Πάντως, να θυμάστε ότι αν αλλάξετε τις ρυθμίσεις της προφόρτισης ελατηρίου, τότε θα πρέπει να αλλάξετε και εκείνες της απόσβεσης επαναφοράς.
Με λίγα λόγια
Κανείς δεν λέει ότι οι ρυθμίσεις των αναρτήσεων είναι το… ιερό δισκοπότηρο που δεν πρέπει να αγγίζετε! Κάθε άλλο, μάλιστα! Καλό θα ήταν, λοιπόν, να πειραματιστείτε από μόνοι σας, αρκεί να θυμάστε ότι πριν ξεκινήσετε να κάνετε οτιδήποτε, θα πρέπει να σημειώσετε ποιες είναι οι αρχικές ρυθμίσεις, έτσι ώστε να μπορείτε να τις επαναφέρετε ανά πάσα ώρα και στιγμή. Καλό θα ήταν, επίσης, να δοκιμάζετε μία-μία ρύθμιση κάθε φορά και όχι συνδυασμούς (τουλάχιστον στην αρχή), καθώς έτσι θα κατανοήσετε καλύτερα τις αλλαγές που επέφερε η καθεμία από αυτές. Με τον καιρό θα δείτε ότι θα μπορείτε να συνδυάσετε ρυθμίσεις όχι μόνο στην μπροστινή ανάρτηση ή στην πίσω, αλλά και στις δύο μαζί!
Προφόρτιση
Η προφόρτιση του ελατηρίου είναι ίσως η πιο απλή απ' όλες τις ρυθμίσεις. Θα χρησιμοποιήσετε τη συγκεκριμένη ρύθμιση όταν θα θελήσετε να προσαρμόσετε τη μοτοσικλέτα σας στις διαφοροποιήσεις του βάρους. Αν, για παράδειγμα, σκοπεύετε να ταξιδέψετε με συνεπιβάτη και αποσκευές (όπως π.χ. σε ένα ταξίδι το καλοκαίρι), τότε ίσως χρειαστεί να αυξήσετε την προφόρτιση, κάνοντας έτσι το ελατήριο σκληρότερο.
Η προφόρτιση ελατηρίου είναι η πιο κοινή και συγχρόνως η πιο απλή ρύθμιση. Γι' αυτό το λόγο, πολλές μοτοσικλέτες touring έχουν πλέον έναν ειδικό μοχλό, με τον οποίο επιτυγχάνεται η συγκεκριμένη ρύθμιση γρήγορα και εύκολα.
ΕΚΤΥΠΩΣΗ
Η κίνηση στους δρόμους