Πόσο πάνω από το όριο βρίσκεται το όριο;
Είναι πάγια τακτική και πλέον ολόκληρη κουλτούρα το να υπάρχει ένα αποδεκτό όριο πάνω από το όριο ταχύτητας που κάποιος μπορεί να πηγαίνει πριν φάει κλήση. Αυτό είναι μια λογική ανεκτικότητα ή μήπως εντείνει την παρανομία;
Οδηγώντας στην εθνική οδό έξω από τα Γιάννενα πριν κάποια χρόνια, η αστυνομία με σταμάτησε γιατί κινούμουν πάνω από το όριο ταχύτητας. Η αντίδραση του αστυνομικού ήταν η εξής:
«Είδα ότι πήγαινες με 130 (όριο 110) και δεν θα σε σταμάταγα, αλλά στη δεύτερη μέτρηση έφτασες τα 135».
Φυσικά αυτό δεν είναι ένα προσωπικό μόνο παράδειγμα, καθώς όλοι έχουν μια αντίστοιχη δική τους ιστορία ή κάποιου φίλου τους. Είναι κοινώς αποδεκτό το ότι μέχρι 20 χιλιόμετρα πάνω από το δηλωθέν όριο κινείσαι μέσα στο όριο.
Οι λόγοι για αυτό είναι διάφοροι. Από τη μια σε πολλούς δρόμους τα όρια ταχύτητας είναι γελοιωδώς χαμηλά, από την άλλη ο βαλκανισμός που διέπει την ελληνική κοινωνία δεν θεωρεί κάτι σημαντικό την παραβίαση ενός ορίου ταχύτητας. Και ενώ σε μια άδεια εθνική οδό η υπέρβαση του ορίου κατά 20 χιλιόμετρα μπορεί επί του πρακτέου να μην σημαίνει τίποτα, η ίδια παράβαση μέσα σε μια πόλη πολλές φορές έχει τραγικά αποτελέσματα.
Το 2022 είχαμε 635 νεκρούς στους δρόμους της Ελλάδας, σε ένα σύνολο 11.200 τροχαίων και ενώ η υπερβολική ταχύτητα δεν ευθύνεται για όλα αυτά, προφανώς ένα μεγάλο μέρος τους θα είχε αποφευχθεί (ή δεν θα είχε τις ίδιες συνέπειες) με μικρότερη ταχύτητα.
Πότε λοιπόν το όριο είναι όριο;
Στην Μεγάλη Βρετανία υπάρχει ήδη κίνημα που απαιτεί η ανοχή στην υπέρβαση του ορίου να γίνει μηδενική. Τι σημαίνει αυτό; Δεν θα έχεις πλέον την «αβάντα» των 20 χιλιομέτρων, αλλά τα όργανα της τάξης θα πρέπει να σε γράφουν από το πρώτο χιλιόμετρο παραπάνω από το όριο (βλέπετε αυτή η ανοχή δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο).
Αυτό βέβαια, όπως κάθε νόμος που έρχεται ως μονοκοντυλιά να αλλάξει τα πάντα και να διαγράψει τα προηγούμενα δεν γίνεται να έρθει σε μια μέρα. Ούτε μόνο του. Όταν η κυρίαρχη νοοτροπία και κουλτούρα βλέπει ως μαγκιά το «κινούμαι πάνω από το όριο», το πρόβλημα είναι βαθύτερο. Εξηγούμαστε: Και για το κράνος υπάρχει νόμος. Με βαρύ πρόστιμο μάλιστα. Πόσες φορές έχετε βρεθεί σε φανάρι που κάποιος δεν φοράει κράνος και δίπλα βρίσκονται αστυνομικοί χωρίς να κάνουν τίποτα;
Το ότι η ίδια η αστυνομία επιλέγει να μην επιβάλλει κάποιους νόμους επεκτείνει ένα φαινόμενο που υπάρχει ήδη έντονα στην ελληνική κοινωνία. Επιλέγουμε ποιους νόμους θα ακολουθήσουμε. Επιλέγουμε αν θα σεβαστούμε το όριο ή το φανάρι ή το απαγορευτικό ή το ο,τιδήποτε και αυτό φτάνει πολύ πιο μακριά και πολύ πιο βαθιά από τη συμπεριφορά μας στους δρόμους. Έχει να κάνει με τη συνολική νοοτροπία και συμπεριφορά της κοινωνίας. Το κράτος από την πλευρά του δεν μπορεί να εμφυσήσει εμπιστοσύνη στους πολίτες όσον αφορά τους νόμους, καθώς αυτοί αλλάζουν, παράλογοι νόμοι έρχονται για να αποσυρθούν λίγο αργότερα, λογικοί νόμοι περνάνε χρόνια στα συρτάρια λόγω μικροσυμφερόντων κ.ο.κ.
Και αν αυτά τα 2 δεν αλλάξουν, η ίδια η λειτουργία του κράτους και η νοοτροπία της κοινωνίας, κάθε τυπική αλλαγή στην «αυστηρότητα» είναι καταδικασμένη σε σίγουρη και εκκωφαντική αποτυχία.