Πορτοκαλί φανάρι: Τι ισχύει στον νέο ΚΟΚ και τι πρόστιμο έρχεται;

Το όχημα πρέπει να σταματάει πριν τη διάβαση πεζών
Μοναδική εξαίρεση όταν η στάση δεν γίνεται με ασφάλεια
30 ευρώ πρόστιμο για παραβίαση πορτοκαλί φαναριού
Το πορτοκαλί παραμένει το πιο παρεξηγημένο φως της κυκλοφορίας

Το όχημα πρέπει να σταματάει πριν τη διάβαση πεζών

Πόσες φορές έχεις βρεθεί μπροστά σε ένα πορτοκαλί φανάρι και μέσα σε κλάσματα δευτερολέπτου έπρεπε να αποφασίσεις: να φρενάρω ή να περάσω; Για πολλούς οδηγούς, το πορτοκαλί είναι μια «γκρίζα ζώνη» της οδήγησης. Ούτε πράσινο, ούτε κόκκινο – κάτι ενδιάμεσο που συχνά αντιμετωπίζεται με… ευελιξία. Όμως ο νέος Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας είναι απόλυτα σαφής: δεν υπάρχει περιθώριο παρερμηνείας για το τι πρέπει να κάνουμε όταν εμφανιστεί το κίτρινο φως.
Το πορτοκαλί φανάρι δεν είναι διακοσμητικό. Είναι προειδοποιητικό. Σκοπός του είναι να ενημερώσει τον οδηγό ότι το πράσινο τελειώνει και έρχεται το κόκκινο, ώστε να έχει χρόνο να ακινητοποιήσει το όχημα με ασφάλεια. Σύμφωνα με τον νέο ΚΟΚ, όταν το κίτρινο φως ανάψει, ο οδηγός πρέπει να σταματήσει πριν από τη διάβαση πεζών ή, αν αυτή δεν υπάρχει, σε σημείο όπου να έχει καθαρή ορατότητα του σηματοδότη. Η εντολή είναι σαφής, όμως η εφαρμογή της εξαρτάται από την κρίση της στιγμής.
 

Μοναδική εξαίρεση όταν η στάση δεν γίνεται με ασφάλεια

Ο ΚΟΚ προβλέπει μία και μοναδική εξαίρεση: όταν η στάση του οχήματος δεν μπορεί να γίνει με ασφάλεια. Αν δηλαδή ο οδηγός βρίσκεται τόσο κοντά στο φανάρι ώστε ένα φρενάρισμα να δημιουργεί κίνδυνο σύγκρουσης, τότε επιτρέπεται να συνεχίσει την πορεία του. Εδώ όμως αρχίζουν τα ερωτήματα. Ποιος καθορίζει πότε είναι πραγματικά επικίνδυνη η στάση; Ο οδηγός; Η Τροχαία; Ο ασφαλιστής σε περίπτωση ατυχήματος;
Πολλοί οδηγοί χρησιμοποιούν αυτή την εξαίρεση σαν «πάσο» για να περάσουν, ακόμα και όταν είχαν χρόνο να σταματήσουν. Έτσι, η εξαίρεση μετατρέπεται σε συνήθεια και το πορτοκαλί σε ένα δεύτερο... πράσινο. Το φανάρι, αντί να προλάβει τον κίνδυνο, καταλήγει να τον διευκολύνει. Η υποκειμενικότητα της πρόβλεψης θολώνει το τοπίο και κάνει την εφαρμογή του ΚΟΚ θέμα ερμηνείας.
 

30 ευρώ πρόστιμο για παραβίαση πορτοκαλί φαναριού

Η παραβίαση του πορτοκαλί φαναριού τιμωρείται με πρόστιμο 30 ευρώ, χωρίς αφαίρεση διπλώματος ή βαθμούς ποινής. Πρόκειται για μια σχετικά ήπια κύρωση που λειτουργεί περισσότερο ως υπενθύμιση παρά ως αποτρεπτικό μέτρο. Αντίθετα, η παραβίαση του κόκκινου είναι πολύ πιο αυστηρά τιμωρούμενη. Η πρώτη φορά επισύρει πρόστιμο 700 ευρώ και αφαίρεση άδειας οδήγησης για 60 ημέρες. Η δεύτερη φορά φέρνει πρόστιμο 1.000 ευρώ και στέρηση άδειας για 6 μήνες, ενώ η τρίτη ανεβάζει το ποσό στα 2.000 ευρώ με στέρηση της άδειας για έναν ολόκληρο χρόνο.
Ο νόμος λοιπόν δεν εξισώνει τις δύο παραβάσεις, αλλά αναγνωρίζει την διαφορετική βαρύτητά τους. Παρόλα αυτά, είναι σημαντικό να θυμόμαστε πως σε περίπτωση ατυχήματος, η παραβίαση του πορτοκαλί φαναριού μπορεί να αποδοθεί ως υπαιτιότητα, με σοβαρές συνέπειες τόσο για την ασφάλεια όσο και για τη νομική ευθύνη του οδηγού.
 

Το πορτοκαλί παραμένει το πιο παρεξηγημένο φως της κυκλοφορίας

Η σύγχυση γύρω από το πορτοκαλί δεν οφείλεται μόνο στην ερμηνεία του νόμου. Είναι και θέμα κουλτούρας. Στην Ελλάδα, η στάση στο κίτρινο θεωρείται από πολλούς... ενοχλητική. Σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, αποτελεί αυτονόητη αντίδραση. Η έλλειψη επανεκπαίδευσης οδηγών, η περιορισμένη αστυνόμευση και οι ανεπαρκώς ρυθμισμένοι φωτεινοί σηματοδότες ενισχύουν την ασάφεια. Πολλές φορές, το πορτοκαλί φως μένει αναμμένο για λιγότερο από ένα δευτερόλεπτο ή εμφανίζεται ξαφνικά σε δρόμους ταχείας κυκλοφορίας, κάνοντας την απόφαση του οδηγού ακόμη πιο δύσκολη.
Το πορτοκαλί φανάρι, αν και φαινομενικά απλό, παραμένει μια από τις πιο παρεξηγημένες ενδείξεις στους ελληνικούς δρόμους. Όσο ο οδηγός δεν έχει σαφή εικόνα του ρόλου του και όσο δεν υπάρχουν σταθεροί, διαφανείς κανόνες εφαρμογής, θα συνεχίσει να αντιμετωπίζεται σαν «φωτεινή πρόταση» και όχι σαν υποχρέωση.