1946-2016, εβδομήντα χρόνια Vespa: τα μοντέλα που έγραψαν ιστορία

Από τότε που κατασκευάστηκε το πρώτο μοντέλο 98 κυβικών το 1946, μέχρι την Grand Tourer του 2003, τη Vespa GTS 300 Super του 2008, τις τελευταίες ειδικές σειρές GTV και LXV και τελικά στη Vespa 946 που λανσαρίστηκε στις 8 Νοεμβρίου του 2011 στην 69^η Μοτοσυκλετιστική Έκθεση EICMA στο Μιλάνο: υπάρχουν πάνω από 150 διαφορετικά μοντέλα, εκδόσεις και κυβισμοί Vespa. Τα δίτροχα αυτά καταγράφουν την τεχνική εξέλιξη του πιο διάσημου παγκοσμίως σκούτερ: από το λανσάρισμα της Vespa ET4 το 1996, το αρχικό μοντέλο έχει υποστεί πάνω από 20.000 τροποποιήσεις, ενώ έχουν αντικατασταθεί πάνω από 1.500 μέρη.

Είναι δύσκολο να διαλέξει κανείς τις πιο αντιπροσωπευτικές Vespa σε μια εξέλιξη που διήρκησε πάνω από 60 χρόνια. Μερικές Vespa αναζητήθηκαν από συλλέκτες γιατί ανήκαν σε ειδικές σειρές ή διότι αντικαταστάθηκαν από διαδοχικές σειρές και είναι ακριβές στην αγορά των σκούτερ, η οποία είναι ιδιαίτερα ενεργή σε όλο τον κόσμο. Άλλες, οι οποίες παρήχθησαν σε μεγαλύτερες ποσότητες ή έμειναν περισσότερο χρόνο στην αγορά, θεωρούνται κλασικά μοντέλα που άφησαν τη σφραγίδα τους στην ιστορία της δίτροχης μετακίνησης.

Πολλές είναι οι αυθεντικές τεχνικές λύσεις στην ιστορία της Vespa, που ανανεώνουν την παράδοση της καινοτομίας που έχει σημαδέψει την εξέλιξη του πιο ευπώλητου σκούτερ παγκοσμίως. Θα μπορούσαν να αναφερθούν μερικά μόνο παραδείγματα: με την Vespa ET2 Injection το 1997, η Piaggio παρουσίασε τον πρώτο δίχρονο κινητήρα άμεσου ψεκασμού στην ιστορία, μία πρωτιά που διπλασίασε το 2005 με την παρουσίαση του πρώτου ευρωπαϊκού τετράχρονου κινητήρα 50 κ.εκ. στη Vespa ET4 50. Το 2005, με τη Vespa GTS, η Piaggio παρουσίασε το πρώτο σκούτερ στον κόσμο με κινητήρα 250 κ.εκ. ηλεκτρονικού ψεκασμού, που πληροί τις προδιαγραφές Euro 3.

Vespa 98, 1946 - Η πρώτη Vespa. Κινείτο με ένα κινητήρα 98 κυβικών που έδινε 3,2 ίππους στις 4.500 στροφές και μέγιστη ταχύτητα 60 km/h. Κυκλοφόρησε για δύο χρόνια: το 1946 παρήχθησαν τα οχήματα με αρ. 1 έως 2.464 και το 1947 εκείνα με αρ. 2.465 έως 18.079.

Vespa 125, 1948 – Η πρώτη Vespa 125 κυβικών. Διέφερε από τη Vespa 98 όχι μόνο στο μέγεθος του κινητήρα, αλλά επίσης και στην εισαγωγή της πίσω ανάρτησης· Η μπροστινή ανάρτηση ήταν επίσης τροποποιημένη.

Vespa 125, 1953 – Σηματοδότησε την πρώτη σημαντική διαφορά στο κινητήρα: τροποποίηση διαμέτρου, διαδρομής και χρόνου αλλαγής ταχυτήτων. Ιπποδύναμη αυξήθηκε σε 5 ίππους στις 5.000 στροφές και η μέγιστη ταχύτητα στα 75 km/h. Η σχεδίαση του πίσω λασπωτήρα επίσης ήταν νέα.

Vespa 125 U, 1953 - Η “Utility” έκδοση λιτή στο στυλ η οποία πουλήθηκε φθηνότερα κατά 20.000 λιρέτες από την αντίστοιχη μοντέρνα 125. Το φανάρι τοποθετήθηκε πάνω στο τιμόνι για πρώτη φορά στην Ιταλία (είχε ήδη τοποθετηθεί σε αντίστοιχα μοντέλα που προορίζονταν για εξαγωγή).

Vespa 150 GS, 1955 – Οι ειδικοί την αποκάλεσαν “το πιο δημοφιλές, αμίμητο, επιθυμητό και αξέχαστο μοντέλο”. Με πολυάριθμες καινοτομίες: τον κινητήρα 150 κυβικών, κιβώτιο 4-ταχυτήτων, μεγαλύτερη σέλα στον standard εξοπλισμό, “faired” σύστημα τιμόνι-φανάρι, ελαστικά 10” ιντσών. Η Vespa μπορούσε να φθάσει τα 100 km/ώρα. Η σχεδίαση επίσης άλλαξε, με ένα πιο αεροδυναμική σχεδίαση.

Vespa 160 GS, 1962 – Γεννήθηκε για να συνεχίσει την επιτυχημένη εμπορική πορεία της πρώτης GS με ένα τελείως νέο σχεδιασμό. To σιλανσιέ της εξάτμισης, το καρμπυρατέρ και η ανάρτηση ήταν επίσης νέες. Το μοντέλο έδινε ιπποδύναμη 8,2 ίππων στις 6.500 στροφές.

Vespa 150 GL, 1963 – Η συγκεκριμένη έκδοση είχε και νέα σχεδίαση και χαρακτηρίστηκε “από τις πιο όμορφες Vespa που κατασκεύασαν οι σχεδιαστές της Piaggio”. Το τιμόνι, το τετράγωνο φανάρι, η μπροστινή μάσκα ήταν όλα νέα.

Vespa 50, 1964 – Η πρώτη Vespa 50 κυβικών, σχεδιασμένη για να εκμεταλλευτεί τον ιταλικό κώδικα κυκλοφορίας που έκανε υποχρεωτική την έκδοση πινακίδων για μεγαλύτερους κινητήρες. Εξαιρετικά αξιόπιστος και ευέλικτος ο κινητήρας είχε νέο πλαίσιο με κύλινδρο 45 μοιρών αντί οριζόντιο. Επρόκειτο για το τελευταίο σχέδιο του Corradino d’Ascanio.

Vespa 180 SS, 1965 – Σηματοδότησε ένα νέο σημείο αναφοράς στην ανάπτυξη του κινητήρα (181.14 cc), με 10 ίππους και μέγιστη ταχύτητα 105 km/h. Η έκδοση 180 SS (Super Sport) αντικατέστησε την υπέροχη GS 150/160 κυβικών. Η Piaggio τροποποίησε τη μπροστινή ποδιά, έτσι ώστε το δίτροχο να έχει πιο αεροδυναμική σχεδίαση αλλά και να βελτιωθεί σημαντικά η άνεση, ο χειρισμός και τα κρατήματα στον δρόμο.

Vespa 125, 1966 – Ανεπίσημα γνωστό ως το “νέο 125”, έφερε ριζικές καινοτομίες σε ότι αφορούσε τη σχεδίαση, το πλασίο, τον κινητήρα (κλίση 45ο) και τις αναρτήσεις.

Vespa Super Sprint 90, 1966 - Μια ειδική σειρά που προέκυψε από την Vespa 50/90 κυβικών και το “νέο” κινητήρα 125 κυβικών, η θήκη αντικειμένων ήταν τοποθετημένη ανάμεσα στη σέλα και το τιμόνι έτσι ώστε να προσφέρει μεγαλύτερη οδηγική ευχαρίστηση. Το τιμόνι ήταν στενό και χαμηλό και η μάσκα είχε αεροδυναμικό σχήμα. Με δυνατότητα κινητήρα μόνο 90 κυβικών μπορούσε να φθάσει τα 93 km/h.

Vespa 125 Primavera, 1968 – Μαζί με τη μεταγενέστερη έκδοση PX, ήταν το μοντέλο Vespa με τη μεγαλύτερη διάρκεια. Πήγαζε από το “νέο” 125, αλλά με σημαντικές διαφορές στον κινητήρα που ανέβασε την μέγιστη ταχύτητα κατά 10 km/h. Μεγάλη προσοχή δόθηκε στις λεπτομέρειες οι οποίες περιλάμβαναν και το κλασσικό πρακτικό γάντζο για αποσκευές.

Vespa 180 Rally, 1968 – Με το νέο δίτροχο, η Piaggio επέκτεινε το περιστροφικό σύστημα τροφοδοσίας καυσίμου σε όλη της την παραγωγή. Ο κινητήρας ήταν νέος, το μπροστινό φανάρι νέο και με πιο δυνατό φως, το πλαίσιο προήρχετο από την Vespa 150 Sprint, στενότερο και πιο αεροδυναμικό από το Super Sport.

Vespa 50 Elestart, 1970 – Διέθετε μια σημαντική βελτίωση, την προσθήκη της ηλεκτρονικής ανάφλεξης, αλλά σχεδιαστικά ήταν επίσης συνολικά ανανεωμένη σε σύγκριση με την 50 Special.

Vespa 200 Rally, 1972 - Η Vespa με τον μεγαλύτερο κινητήρα. Αυτό το μοντέλο με 12,35 ίππους στις 5.700 στροφές μπορούσε να φθάσει τα 116 km/h.

Vespa 125 Primavera ET3, 1976 – Τα αρχικά προέρχονταν από το “Electronic 3 intake ports”. Περιελάμβανε σημαντικές διαφορές ως προς τον κινητήρα, ο οποίος ήταν πιο δυνατός και ζωηρός. Ακόμη και η σχεδίαση άλλαξε από της αντίστοιχης έκδοσης της standard Primavera (η οποία παρέμεινε στη γκάμα).

Vespa P 125 X, 1978 - Η “PX” σηματοδότησε το νέο βήμα μπροστά σε ότι αφορούσε τη σχεδίαση συνολικά και τις επιδόσεις. Την ίδια χρονιά εμφανίζεται επίσης η P 200 E , η οποία ήταν επιπλέον εφοδιασμένη με ξεχωριστή λίπανση και φλας ενσωματωμένα στο πλαίσιο. Τρία χρόνια αργότερα λανσάρεται η PX 150 E με επιδόσεις μοιρασμένες ανάμεσα στα δύο μοντέλα.

Vespa PK 125, 1983 – Αυτή αντικατέστησε την Vespa Primavera (standard and ET3) η οποία παρέμεινε στη παραγωγή με το “Classic” πλαίσιο για την ιαπωνική αγορά, όπου ήταν το best-seller δίτροχο δυτικής προέλευσης. Η σχεδίαση ήταν νέα και το πλαίσιο του PK ήταν τελείως διαφορετικό από τα προηγούμενα σκούτερ καθώς οι ενώσεις του πλαισίου δεν ήταν πλέον επικαλυμένες αλλά ενοποιημένες.

Vespa PK 50, 1983 – Ουσιαστικά όμοια με την PK 125, εμφανίστηκε με δύο μοντέλα, PK 50 and PK 50 S, και τα δύο διέθεταν κιβώτιο 4 ταχυτήτων και ηλεκτρονική ανάφλεξη.

Vespa PK 125 Automatic, 1984 – Μια αυτόματη μετάδοση έκανε την είσοδο της στη Vespa, προφανώς η πιο ριζική αλλαγή (τουλάχιστον για τον οδηγό) από το 1946. Η παρουσία της αυτόματης μετάδοσης ενισχύθηκε από την απουσία του πεντάλ φρένου το οποίο αντικαταστάθηκε από ένα μοχλό στο αριστερό μέρος του τιμονιού (το οποίο δεν είχε να ελέγξει πια το κιβώτιο ταχυτήτων που ήταν αυτόματο). Επιπλέον ήταν διαθέσιμη και η αυτόματη μίξη λαδιού βενζίνης και η ηλεκρονική ανάφλεξη. Την επόμενη χρονιά η Vespa PK 50 Αυτόματη λανσαρίστηκε εμπορικά.

Vespa T 5 Pole Position, 1985 - Η T 5 ήταν η “extra-sporty” έκδοση της σειράς PX. Με νέο κινητήρα, κύλινδρο αλουμινίου και 5 θύρες εισαγωγής, αλλά επίσης και η σχεδίαση ήταν νέα ειδικώτερα στο πίσω μέρος και γύρω από το μπροστινό φανάρι που ενσωμάτωσε ένα επιθετικό φως με ένα μικρό ανεμοθώρακα από Plexiglas. Ενας λασπωτήρας προστέθηκε στη μάσκα.

Vespa 50 N, 1989 – Οι αλλαγές στον ιταλικό Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας στο Εθνικό Δίκτυο προέβλεπε ότι τα δίτροχα 50 κυβικών δεν ήταν πλέον υποχρεωμένα στο όριο των 1,5 bhp, και η Piaggio παρουσίασε μια νέα μικρή Vespa με βελτιωμένες επιδόσεις (πάνω από 2 ίππους στις 5.000 στροφές), και νέο σχεδιασμό. Λανσαρίστηκε επίσης μια “Speedmatic” αυτόματη έκδοση.

Vespa ET4 125cc, 1996 - Η “νέα γενιά της Vespa” λανσαρίστηκε στην 50η επέτειο. Ένα τελείως νέο σχέδιο, πρόκειται για την πρώτη Vespa που εφοδιάστηκε ποτέ με ένα 4-χρονο κινητήρα. Η Vespa ET εφοδιάστηκε με ένα μπροστινό δισκόφρενο και ένα αυτόματο CVT κιβώτιο ταχυτήτων. Vespa ET2 50cc, 1997 – ίδια με την ET4 125, αλλά με κινητήρα 50κυβικών 2-χρονο καταλυτικό. Vespa ET4 150cc, 1999 – Το πρώτο Piaggio scooter που εφοδιάστηκε με τον κινητήρα νέας γενιάς 4-χρονο Leader κινητήρα, τώρα και στην έκδοση 125 κυβικών.

Vespa ET4 50cc, 2000 – Η πρώτη Vespa 50 κ.εκ. με 4-χρονο κινητήρα, ο οποίος συνδυάζει τέλεια τις επιδόσεις ενός δίχρονου κινητήρα με τον ήσυχο χαρακτήρα και τους μειωμένους ρύπους και θορύβου που ο αντίστοιχος τετράχρονος προσφέρει. Αξιοθαύμαστη και η οικονομία στα καύσιμα: η Vespa ET4 50 παρουσιάζει τον υψηλότερο δείκτη αυτονομίας στη κατηγορία των 50 κυβικών, με περίπου 500 km σε γεμισμένο ντεπόζιτο.

Νέα Vespa PX, 2001 – μπροστινό δισκόφρενο, κλασσική σχεδίαση, νέα χρώματα και επιστροφή στο «ιστορικό» λογότυπο Vespa για τη διαχρονική PX, που ξεπέρασε το εντυπωσιακό νούμερο των τριών εκατομμυρίων παραχθέντων μονάδων κατά τη διάρκεια της μακράς 30χρονης καριέρας της. Αναγεννήθηκε το 2011 και σήμερα διατίθεται σε εκδόσεις 125 και 150 κυβικών. Η Vespa PX είναι αξεπέραστη χάρη και στις ταχύτητες στο τιμόνι και τη δυνατότητα τοποθέτησης ρεζέρβας. Vespa Granturismo 200L και 125L, 2003 – Το 2003 η Granturismo παρουσιάστηκε ως η πιο ισχυρή Vespa που παράχθηκε ποτέ. Σε δύο εκδόσεις 125 και 200 κυβικών, συνδυάζει το στυλ Vespa με την προηγμένη τεχνολογία: ήταν η πρώτη Vespaπου εξοπλίστηκε με τετράχρονο, τετραβάλβιδο, υγρόψυκτο κινητήρα που σέβονται τις ευρωπαικές προδιαγραφές Euro2, με τροχούς 12 ιντσών και διπλό δισκόφρενο.

Vespa LX, 2005 – η επιστροφή στο “vespino”, το μικρό μοντέλο που κυκλοφορούσε για πάνω από 40 χρόνια παράλληλα με το μεγαλύτερο “vespone”, με ένα ύφος εξαιρετικά σύγχρονο και προηγμένη τεχνολογία. Η Vespa LX αντικατέστησε τη Vespa ET (πάνω από 460.000 πωλήσεις από το 1996) και διατίθεται με τέσσερις σύγχρονους και φιλικούς προς το περιβάλον κινητήρες: δίχρονο 50 κυβικών και τετράχρονους 50,125,150 κυβικών.

Vespa GTS 250 i.e, 2005 – πενήντα χρόνια μετά το λανσάρισμα της Vespa GS (Gran Sport), το πρώτο σπορ σκούτερ στην ιστορία που ακόμα θεωρείται θησαυρός για τους συλλέκτες και τους λάτρεις της μάρκας, η Vespa GTS 250 i.e. ανανεώνει το μίγμα ταχύτητας και στυλ της GS, και γίνεται η πιο γρήγορη, ισχυρή και τεχνολογικά προηγμένη Vespa. Από το Νοέμβριο του 2011 η Vespa GTS μεγάλωσε στα 300 κυβικά, με τον προηγμένο, εξαιρετικά ισχυρό τετραβάλβιδο, υγρόψυκτο κινητήρα με ηλεκτρονικό ψεκασμό. Η Vespa GTS φρενάρει με ένα ανώτερο σύστημα πέδησης με διπλό δίσκο.

Vespa GTV και LXV, 2006 – παρουσιάστηκαν για τον εορτασμό του απόλυτου μύθου στους δύο τροχούς. Οι Vespa LXV και Vespa GTV επαναφέρουν τα σημαντικότερα στυλιστικά και λειτουργικά χαρακτηριστικά των δεκαετιών ’50 και ‘60. Η Vespa GTV, με κινητήρες 125 και 250, ξεχωρίζει με την τοποθέτηση του προβολέα στο μπροστινό φτερό όπως το αυθεντικό πρωτότυπο του 1946. Η Vespa LXV, με κινητήρες 50, 125 και 150, εμπνέεται από τις απαλές και ουσιαστικές γραμμές των Vespa της δεκαετίας ‘60, και έχει εμφάνιση μίνιμαλ με τις χαρακτηριστικές χειρολαβές και τη σέλα δύο θέσεων.

Vespa GT 60°, 250cc, 2006 – Ένα δώρο της Vespa στους φανατικούς φίλους της για τον εορτασμό των 60στων γενεθλίων της. Με τα υψηλής αξίας υλικά και τις αποκλειστικές λεπτομέρειες, αυτή η μοναδική περιορισμένη έκδοση παράχθηκε μόνο σε 999 μονάδες και προορίζεται να αποτελέσει ορόσημο στην ιστορία της Vespa.

Vespa S 50 και 125, 2007 – ο χαρακτήρας του σπορ “Vespino” του παρελθόντος αναβιώνει στην ολοκαίνουρια Vespa S. Ένας συναρπαστικός συνδυασμός στυλ και αναμνησεων, διατηρεί ζωντανό μέχρι σήμερα το πνεύμα του πιο σπορ και νεανικού μοντέλου. Η Vespa S κληρονομεί τη λιτή εμφάνισή της από τα μυθικά μοντέλα της δεκαετίας 1970 όπως οι 50 Special και Vespa Primavera.

Vespa GTS 300 Super, 2008 – η GTS 300 Super φέρνει την αποκλειστική κομψότητα Vespa στην κατηγορία πάνω από 250 κυβικών. Το κλασικό, μοναδικό στυλ Vespa συνδυάζεται με την εξέχουσα σπορ και σύγχρονη προσωπικότητα, χαρίζοντας στις καθαρές γραμμές Vespa μία πιο αποφασιστική εμφάνιση. Στο σπορ σχεδιασμό της η Vespa GTS 300 Super ενσωματώνει το στυλ, την άνεση, την ασφάλεια και τη στιβαρότητα της μάρκας Vespa. Εξοπλισμένη με ένα σύγχρονο και ισχυρό 4-βάλβιδο, υγρόψυκτο κινητήρα με ηλεκτρονικό ψεκασμό, που πληροί τις προδιαγραφές Euro3, η Vespa GTS 300 Super διακρίνεται για τις εξαιρετικές επιδόσεις σε ότι αφορά την ελαστικότητα και τη ζωντάνια του κινητήρα.

Vespa S 50 και Vespa LX 50 4 Valve, 2009 – ο νέος 4-χρονος, 4-βάλβιδος κινητήρας 50cc κυβικών οδηγεί στην ανακάλυψη ενός νέου μεγέθους κινητήρα «ορόσημο» στην ιστορία της Vespa. Με νέο χρονισμό με 4 βαλβίδες, αυτός ο ολοκαίνουριος κινητήρας δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από τους 2-χρονους προγόνους του (με 4,35 hp είναι ο πιο δυνατός 4-χρονος κινητήρας 50 cc στην αγορά), ωστόσο η κατανάλωση και οι εκπομπές ρύπων παραμένουν ενός τυπικού 4-χρονου. Με αυτό το νέο κινητήρα, η Vespa επιβεβαιώνει τη διαχρονική τεχνολογική της υπεροχή.

Vespa LX 3V και Vespa S 3V – τον Ιούνιο του 2012 οι Vespa LX και Vespa S εξοπλίζονται με νέο κινητήρα, που θεωρείται ορθώς σημείο αιχμής στην κατηγορία και ηγέτης σε ό,τι αφορά τις επιδόσεις και τις ελάχιστες καταναλώσεις και εκπομπές ρύπων, επιτυγχάνοντας κατανάλωση 55km/l και περιορίζοντας τις εκπομπές Co2 κατά 30%. Με το νέο προηγμένο τεχνολογικά 125-150 4-χρονο 3-βάλβιδο κινητήρα, η Piaggio και πάλι ανοίγει ένα παράθυρο στην τεχνολογία μετακίνησης του μέλλοντος. Πρόκειται για έναν μονοκύλινδρο τετράχρονο αερόψυκτο κινητήρα με 3 βαλβίδες με ένα εκκεντροφόρο επικεφαλής και ηλεκτρονικό ψεκασμό. Σχεδιάστηκε και αναπτύχθηκε στο εργοστάσιο της Pontedera, σε ένα από τα πιο προηγμένα κέντρα έρευνας και ανάπτυξης στον κόσμο, με στόχο την αύξηση της απόδοσης και της οικονομίας καυσίμου με παράλληλη μείωση των εκπομπών ρύπων.

Το 2014 η Vespa GTS ανανεώνεται και βελτιώνεται με την υιοθέτηση των πιο προηγμένων ηλεκτρονικών συστημάτων: 2-κάναλο σύστημα πέδησης ABS και ASR traction control. Η Vespa επιβεβαιώνει την τεχνολογία αιχμής που πάντοτε την χαρακτήριζε και παρουσιάζει ένα από τα πιο σύγχρονα, προηγμένα και ασφαλή δίτροχα στον κόσμο.