??? ??????????: ???????? ?????????

Τα πλεονεκτήματα, αλλά και τα μειονεκτήματα του δίχρονου κινητήρα προέρχονται ακριβώς από το γεγονός ότι κάνει την ίδια δουλειά με τον τετράχρονο στο μισό χρόνο.

Ένας κινητήρας εσωτερικής καύσης χρειάζεται τις εξής φάσεις για να λειτουργήσει: εισαγωγή μείγματος, συμπίεση, ανάφλεξη-εκτόνωση, εξαγωγή καυσαερίων. Δηλαδή, έχει τέσσερις φάσεις οπωσδήποτε. Σε έναν τετράχρονο κινητήρα, αυτές οι φάσεις διαχωρίζονται πλήρως. Αν, όμως, γίνουν σε δύο χρόνους, τότε ο κινητήρας ονομάζεται δίχρονος και έχει κάποια σημαντικά πλεονεκτήματα, αλλά και εξίσου σημαντικά μειονεκτήματα, τα οποία οφείλονται ακριβώς σε αυτή την ιδιαίτερη φύση του. Ας δούμε, όμως, πρώτα πώς αυτές οι τέσσερις φάσεις γίνονται μόνο σε δύο χρόνους, δηλαδή πώς λειτουργεί ένας δίχρονος κινητήρας εσωτερικής καύσης.

1ος χρόνος: Ο κύλινδρος έχει γεμίσει με καύσιμο μείγμα από τον προηγούμενο κύκλο. Το μείγμα αυτό έχει συμπιεστεί και το έμβολο βρίσκεται στο άνω σημείο της διαδρομής του (Άνω Νεκρό Σημείο ή Α.Ν.Σ.). Η ανάφλεξη γίνεται λίγο πριν, ώστε όταν το έμβολο φτάσει στο Α.Ν.Σ., η πίεση των αερίων να είναι η μέγιστη. Λόγω της αύξησης της πίεσης, το έμβολο αρχίζει να κινείται προς τα κάτω, σπρώχνοντας το στροφαλοφόρο και, κατ’ επέκταση τη μοτοσικλέτα, εμπρός. Στο δίχρονο κινητήρα δεν υπάρχουν βαλβίδες, αλλά θυρίδες στο πλάι του κυλίνδρου, οι οποίες κλείνουν από το ίδιο το έμβολο.

Καθώς το έμβολο κινείται προς τα κάτω, ελευθερώνει πρώτα τη θυρίδα εξαγωγής, οπότε τα καυσαέρια αρχίζουν και κινούνται προς τα έξω. Σχεδόν την ίδια στιγμή ελευθερώνει και τη θυρίδα εισαγωγής, όπου αρχίζει να εισέρχεται νέο μείγμα στον κύλινδρο. Αυτό το νέο μείγμα σπρώχνει τα καυσαέρια στην εξαγωγή (σάρωση).

2ος χρόνος: Το νέο καύσιμο μείγμα έχει σπρώξει τα καυσαέρια της καύσης έξω από τον κύλινδρο. Ο κύλινδρος είναι γεμάτος με νέο μείγμα και το έμβολο αρχίζει να κινείται προς το Α.Ν.Σ., κλείνοντας τις θυρίδες εισαγωγής και εξαγωγής. Το μείγμα παγιδεύεται μέσα στον κύλινδρο και αρχίζει να συμπιέζεται. Λίγο πριν το έμβολο φτάσει στο Α.Ν.Σ., γίνεται η ανάφλεξη και ένας νέος κύκλος ξεκινά από την αρχή.

Βλέπουμε ότι ο δίχρονος κινητήρας παράγει έργο κατά το ½ του κύκλου του, αντίθετα από τον τετράχρονο που κάνει το ίδιο στο ¼ του δικού του κύκλου. Αυτό θεωρητικά σημαίνει ότι ένας δίχρονος ίδιου κυβισμού με έναν τετράχρονο, στις ίδιες στροφές περιστροφής αποδίδει τη διπλάσια ισχύ. Αυτό, όμως, πρακτικά δε συμβαίνει, τουλάχιστον όχι ακριβώς έτσι.

Όταν το έμβολο βρίσκεται στο Κ.Ν.Σ., οι θυρίδες εισαγωγής και εξαγωγής είναι συγχρόνως ανοιχτές, αφού πρέπει να γίνει η σάρωση των καυσαερίων. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, μέρος του άκαυστου μείγματος να αναμειγνύεται με τα καυσαέρια και να φεύγει στο περιβάλλον. Αυτή είναι μια από τις αιτίες που κάνουν τον δίχρονο πιο «βρώμικο» από τον τετράχρονο. Επίσης, η θυρίδα εισαγωγής μένει συγκριτικά λιγότερο χρόνο ανοιχτή από τη βαλβίδα του τετράχρονου. Τα δύο παραπάνω φαινόμενα έχουν ως αποτέλεσμα να μένει τελικά λιγότερο καύσιμο μείγμα μέσα στον κύλινδρο από τον αντίστοιχο τετράχρονο. Τελικά, ο δίχρονος αποδίδει περίπου 40%-50% μεγαλύτερη ισχύ από έναν τετράχρονο ίδιου κυβισμού.

Ο χρόνος που είναι διαθέσιμος για την καύση του μείγματος στο δίχρονο κινητήρα είναι μικρότερος από ότι σε έναν τετράχρονο. Έτσι, η καύση είναι χειρότερης ποιότητας, με αποτέλεσμα αυξημένους ρύπους στα καυσαέρια.

Αυτά τα μειονεκτήματα είναι ο λόγος που έχει παραμεριστεί σε τόσο μεγάλο βαθμό ο δίχρονος κινητήρας. Βέβαια, οι νέες τεχνολογίες δείχνουν ότι μπορούν να αντιμετωπιστούν σε σημαντικό βαθμό. Και το πλεονέκτημα της μεγαλύτερης απόδοσης ισχύος εξακολουθεί να ισχύει.